Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Zero Waste Koken
Zero waste koken betekent letterlijk geen afval achterlaten tijdens het koken van een maaltijd. Dit gaat er dus over dat je zowel ingrediënten onverpakt koopt, als de ingrediënten volledig gebruiken in je gerecht(en). Wanneer je afvalvrij kookt, gebruik je elk onderdeel van groenten, fruit, vlees en alles wat je nog meer nodig hebt voor jouw gerecht. Dit betekent echter niet dat je elk onderdeel in één bepaald gerecht moet gebruiken. Onderdelen kunnen ook worden gebruikt voor andere gerechten in jouw keuken, worden gecomposteerd of worden hergebruikt.
Hoe duurzaam koken? Bekijk alle tips op deze pagina.
Regionaal in plaats van globaal
Door de voorkeur te geven aan voedsel uit jouw regio, vermijd je ellenlange transportroutes per schip, vrachtwagen of vliegtuig vanuit andere landen. Als je bewust kiest voor voedsel dat ook in je omgeving kan groeien, vermindert dat ook automatisch het bijbehorende grondstoffenverbruik. Tegelijkertijd promoot je de bedrijven “om de hoek” en versterk je de regionale economie.
Seizoensgebonden in plaats van het hele jaar door
Broccoli of bloemkool hebben bijvoorbeeld hun seizoen van juni tot oktober. Buiten deze tijd worden ze óf van ver gehaald met langere transportroutes óf ze worden geteeld in kassen die veel energie nodig hebben. Dat is ook de reden waarom ze meestal duurder zijn als ze niet in het seizoen zijn.
Gebruik een voedsel-seizoenkalender als een handig hulpmiddel. De lokale wekelijkse markten zijn een geweldige plek om seizoensgebonden producten uit de regio te vinden.
Plantaardig in plaats van dierlijk
Weetje: om één dierlijke calorie te produceren, worden gemiddeld zeven plantaardige calorieën door het dier geconsumeerd. De landbouwgrond die nodig is om veevoer te verbouwen, kunnen we dus beter inzetten om plantaardig voedsel voor onszelf te verbouwen. Op die manier kunnen veel meer mensen er van eten. Daarnaast produceren dieren mest die bijdraagt aan de stijging van CO2 in de lucht en stikstof in de grond, wat negatief is voor het klimaat en de biodiversiteit.
Biologisch in plaats van conventioneel
Als je duurzaam wilt koken, kun je ook bewust kiezen voor producten die op een biologische wijze zijn geteeld. Op deze manier ondersteun je boerderijen met biologische landbouw. Daar worden geen chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt en is ook het welzijn van de dieren prioriteit.
Vers in plaats van verwerkt
Hoe minder je voedsel bewerkt is, hoe duurzamer én gezonder het is. Kies daarom voor zo vers mogelijk ongesneden producten. Kant-en-klaarmaaltijden of bewerkte producten uit de supermarkt hebben al een langer productieproces achter de rug, inclusief CO2-vervuiling. Bovendien zitten ze meestal vol met suiker of conserveermiddelen. De ingrediëntenlijst op een product is een goede raadgever: hoe minder ingrediënten, hoe beter.
Los, in plaats van verpakt in plastic
Doe een bewuste poging om plastic te vermijden bij het winkelen. Koop zoveel mogelijk voedsel in bulk (grootverpakkingen). Met een beetje oefenen werkt dit vrij goed in de supermarkt – maar het werkt nog beter op wekelijkse markten en in winkels met onverpakte producten. Neem dan gewoon zelf lege potjes, blikjes, bakjes en zakjes mee als je gaat winkelen.
Bewust in plaats van verspillend
Wees je ervan bewust dat elk voedselproduct een verhaal heeft. Sommigen hebben de halve wereld rondgereisd, anderen hebben enorme hoeveelheden schoon water verbruikt voordat ze je bord bereiken. Voedselverspilling is een enorm probleem van onze “wegwerpmaatschappij”. Om dit afval te verminderen, kun je bijvoorbeeld volgens een plan winkelen. Schrijf op wat je de komende week wilt eten. En winkel strikt volgens je boodschappenlijstje en vermijd spontane aankopen. Kook ook niet meer dan je op kan, of vries restjes in voor een volgende maaltijd.
Bonus tip: FoodSharing! Bewaar eten/kliekjes en deel het met anderen.
Voedsel op een energiezuinige manier opslaan
Het is niet alleen het voedsel zelf, maar ook de energie die ermee gepaard gaat in jouw huishouden waarbij je duurzame keuzes kunt maken. Zorg ervoor dat je koelkast niet in de zon of in de buurt van een kachel wordt geplaatst. In het beste geval is het zo groot als het moet zijn voor jouw huishouden – want hoe voller het is, hoe lager het energieverbruik.
Door het voedsel correct in het betreffende koelvak te sorteren, ben je nog milieuvriendelijker:
• Koelkastdeur (ongeveer 10° C): Ideaal voor boter, sauzen, melk of dranken.
• Bovenste plank (ongeveer 8° C): Ideaal voor jam, harde kaas of komkommers.
• Medium compartiment (ongeveer 5° C): Ideaal voor kwark, yoghurt of kaas.
• Onderste compartiment (ongeveer 2° C): Ideaal voor bederfelijke waren, zoals vlees of vis.
• Groentecompartiment (ongeveer 10 – 12 ° C): Ideaal voor aardbeien, spinazie, broccoli of bladsalades.
Heb je oude keukenapparaten zonder energielabel of met een laag energielabel? Dan kun je overwegen of je die kan vervangen door nieuwe apparatuur met een A+++ energielabel. In veel gevallen is het vervangen van oude apparatuur duurzamer dan zo lang mogelijk met oude apparatuur werken die meer energie vragen.
Bespaar elektriciteit tijdens de bereiding
Niet al je voedsel kun je rauw eten en zul je dus moeten verwarmen. Ook daar kun je energie besparen. Wanneer je bijvoorbeeld een groenteschotel in de oven maakt, kun je 2-3 minuten vóór het einde van de bereidingstijd de oven uitzetten en de restwarmte gebruiken voor de laatste minuten garing. Dit werkt ook zo voor je fornuis/kookplaat. Door tijdens het koken de deksel op de pan te laten, bespaar je ook energie omdat het gerecht sneller gaart. En door restjes van warme maaltijden te laten afkoelen voordat je ze in de koelkast zet, help je de koelkast om niet te veel energie te verbruiken.
Bespaar water tijdens het koken
Bespaar water door voedsel te wassen in een kom met water in plaats van onder de stromende kraan. Je kunt ook indirect water besparen, door alleen of meer voedingsmiddelen te eten die niet veel water nodig hebben bij de groei of productie. Voedingsmiddelen die relatief veel water nodig hebben bij de productie zijn bijvoorbeeld: cacao, koffie, vlees (vooral biefstuk), boter en kaas, avocado’s.
Gebruik milieuvriendelijk keukengerei
Ook je keukengerei kun je duurzamer en milieuvriendelijker kopen. Kies bijvoorbeeld voor een bamboe of houten lepel in plaats van een plastic of siliconen variant. Door iets meer geld te investeren in stevig keukengerei, kun je natuurlijke grondstoffen besparen en besparen op constante nieuwe aankopen. Dus als een keukengerei kapot gaat, maak dan van de gelegenheid gebruik om het te vervangen door een duurzaam alternatief.
Bonus tip: Veel keukenapparatuur wordt tegenwoordig voor het gemak gevoed door batterijen of elektriciteit. Maar heb je echt een elektrische citruspers nodig? Als je twee gezonde handen hebt, is handmatig sap persen geen probleem.